Case Alfamet: Materialen veranderen, recyclage blijft

Flexibiliteit loopt als een rode draad doorheen de geschiedenis van recyclagebedrijf Alfamet. Dit bijna 90 jaar oude familiebedrijf startte ooit als ‘voddenmarchant’, maar sloeg in de jaren 1970 compleet het roer om. De familie De Saedeleir ruilde de vodden in voor schroot, wat meteen ook de huidige naam verklaart. Naarmate de schrootmarkt steeds meer begon te verzadigen, legde Alfamet zich begin jaren 2000 toe op de inzameling en vermaling van verschillende soorten rubberen banden. Maar ook die markt loopt momenteel moeilijk door de verregaande overregulering in België.

De familie De Saedeleir zette haar eerste stappen in de Belgische afval- en recyclagesector in 1932. “Mijn voorouders trokken er toen met de hondenkar op uit om oude vodden en lappen huis aan huis op te halen”, aldus Pieter De Saedeleir. 

Intussen is de hondenkar van weleer vervangen door vijf vrachtwagens en tientallen machines, en zijn er ook geen vodden of lappen meer te vinden op de site in het industrieterrein Hoogveld in Dendermonde. Het familiebedrijf is nu vooral gekend om zijn verwerking van schroot en rubber. Twee activiteiten die heel wat raakvlakken hebben.

Maar het perfecte huwelijk begint steeds meer barsten te vertonen. En dat is vooral te wijten aan de vele moeilijkheden op de markt voor afvalbanden. “Eerst was er het wegvallen van de subsidies voor silobanden, banden die landbouwers gebruiken om voederkuilen af te dekken. Deze subsidie stimuleerde landbouwbedrijven om hun silobanden in te leveren bij een erkende inzamelaar/verwerker. Onder invloed van de weerselementen degraderen de banden immers en belanden de verschillende bestanddelen in de natuur.” Toen de subsidies eind 2018 wegvielen, hadden landbouwers geen incentive meer om silobanden in te leveren. Resultaat: Alfamet zag haar totale tonnage aan afvalbanden plots met zo’n 15% terugvallen. Bovendien blijven deze 15% banden nu degraderen bij de vele landbouwers die er gebruik van maken.

Daarnaast is de Belgische markt sterk gereguleerd. Beheersorganisme Recytyre legt strikte spelregels op en legt de vrije markt aan (figuurlijke) banden. In hun visie krijgen de verschillende marktspelers zoals Alfamet enkel de rol van onderaannemer. Het gevolg is dat iedere stimulans voor innovatie en differentiatie volledig wegvalt.

In hun nieuwe visie wil Recytyre die regulering nog verder doordrijven door te werken via een publieke aanbesteding van alle banden. Een systeem waarbij één partij via aanbestedingen de markt bepaalt snijdt in de flexibiliteit en onderhandelingspositie van alle spelers op de markt. Het gevolg is dat er nauwelijks nog interesse is om te investeren in de bandenrecyclage in België.

“In Nederland zijn enkel de personenwagenbanden opgenomen in een dergelijk systeem. In Duitsland en Luxemburg wordt de markt volledig vrij gelaten, zonder noemenswaardige problemen. We begrijpen dan ook niet waarom Recytyre in België de markt zo hard wenst te reguleren”, verklaart De Saedeleir.

Alfamet ziet haar toekomst in de afvalbandensector somber tegemoet. De Saedeleir: “Onze sterkte is de synergie tussen onze schroot- en rubberactiviteiten, het meedenken met onze klanten en leveranciers, onze flexibiliteit en onze logistieke optimalisatie. Als de Belgische afvalbandenmarkt nog strikter gereguleerd gaat worden, vallen al deze voordelen weg. En ook elke mogelijkheid op een gezond investeringsklimaat. Kortom, zonder ruimte voor een vrije markt blijft circulariteit voor de afvalbandensector verre toekomstmuziek. En dat wil niemand, toch?”