Hoe scoort de afval- en recyclagesector op het vlak van CO2-emissies

De Belgische afval- en recyclagesector kan een uitstekend rapport voorleggen. Ze bespaart twee keer zoveel CO₂ langs de waardeketens waarin haar bedrijven een rol spelen, dan ze zelf uitstoot. Dat was de voornaamste conclusie van de studie die Denuo en Deloitte organiseerden om de gerealiseerde  en vermeden CO₂-emissies van de sector in België in kaart te brengen. Een conclusie die geenszins een eindpunt mag zijn maar net een vertrekpunt moet vormen om als sector ook de eigen reducties de komende jaren verder terug te dringen. Zo bleek tijdens het Climate Event van 15 juni 2023.

De studie die Denuo bij Deloitte bestelde moest duidelijk maken hoe het nu precies zit met de CO₂-emissies van de afval- en recyclagesector in België. De focus werd gelegd op tien afvalstromen (metaal, papier en karton, organisch en biologisch afval, textiel, glas, kunststof, banden, puin restafval en hoogcalorisch afval) die in 2020 samen goed waren voor 36,2 miljoen ton (cijfers Eurostat). Processen waarbij er 6.827 kiloton CO₂ vrijkwam. “Vooral bij de verbranding van het restafval, maar uiteraard ook bij de hele logistiek die komt kijken bij het inzamelen en verwerken van deze tien stromen”, geeft Stany Vaes, algemeen directeur van Denuo, aan. 

Deloitte stond in voor het grondwerk dat achter deze cijfers schuilgaat. “Meten is weten”, verzekert Sustainability Manager Maarten Dubois, “maar helaas niet zo eenvoudig te realiseren. We hebben een beroep gedaan op gelijkaardige studies uit Nederland en Frankrijk. Met behulp van de statische informatie die Europese databanken aanreikten, hebben we die data naar Belgisch niveau geschaald.” Dat gaf een indicatie, maar de beschikbare cijfers spraken enkel over gemiddelden. Bovendien bestaat er nog import en export van afval wat het nog verder bemoeilijkt om een accuraat beeld te krijgen. Deloitte nam hier geen genoegen mee en vulde daarom aan met een kwalitatieve studie bij afval- en recyclagebedrijven, alsook de cijfers die beschikbaar waren uit rapportages. 

Geen exacte wetenschap misschien, maar het resultaat geeft wel de juiste grootordes aan. En wat dat betreft oogt de balans van de sector bijzonder positief. De studie wierp immers tevens een licht op de vermeden emissies verderop in de keten. Vaes: “We hadden met zijn allen wel het buikgevoel dat recyclage voor meer milieuwinsten dan -kosten zorgt. In de studie zien we dat nu zwart op wit bevestigd.” Daaruit blijkt immers dat de afval- en recyclagesector tweemaal zoveel CO₂ bespaart als produceert. “Een resultaat waar we in de eerste plaats fier op mogen zijn. Het is te danken aan die decennia van aan de bron sorteren, zowel thuis als op het werk, dat we zo een maatschappelijke bijdrage kunnen leveren.”

Een uitstekend resultaat dat voor Denuo in de eerste plaats een motivatie moet vormen om nog beter te doen. “We willen ook samen kijken welke pistes, welke opportuniteiten er zijn om de CO₂-voetafdruk van onze sector verder te verlagen.” Er wordt dan vooral gekeken naar het terugdringen van het restafval. “Als we er in slagen om dit te halveren, dan zouden we als sector slechts een daling van 5% in onze rechtstreekse CO₂-emissies zien, maar die inspanningen zullen zich wel weer elders in de keten dubbel en dik terugverdienen (+212%). Want zo ontstaan er nieuwe grondstoffen die stukje voor stukje mee helpen om de klimaatverandering tegen te gaan. En daar doen we het allemaal voor”, besluit Vaes.