Krijgen we binnenkort statiegeld op verpakkingen in België?
La Libre Belgique (16/10/2019) en Trends Tendance (31/10/2019) interviewen go4circle
SPADEL heeft onlangs de pers gehaald met het voorstel om de invoering van statiegeld voor drankverpakkingen in België te overwegen. Twee Waalse media interviewden go4circle om te polsen naar de mening van de sector.
Tot eind 2018 (en binnen de erkenning die op 20/12/2018 aan Fost Plus werd verleend) was de federatie in deze zaak altijd neutraal gebleven. Maar voor de periode 2019-2023 hebben de gewestregeringen Fost Plus de opdracht gegeven om de nieuwe blauwe zak te ontwikkelen. De overheid heeft daardoor duidelijk gekozen voor de inzameling van verpakkingen via deze weg.
Eind 2019, met de komst van de Luikse INTRADEL-zone, zullen bijna 3,5 miljoen Belgen thuis de nieuwe blauwe zak gebruiken en anders sorteren dan voordien. Fost Plus bestudeert al bijna zeven jaar (eerste rapport dateert van 2012) de haalbaarheid van inzameling, sortering en recyclage. In juni 2019 werden opdrachten voor de bouw van nieuwe sorteercentra gelanceerd en aan drie operatoren gegund.
Deze omkering in de aanpak, gelanceerd door een belangrijk lid van Fost Plus, roept reële vragen op.
Is het vooropgestelde inzamelpercentage van 90% wel de echte reden?
Op 12/06/2019 werd de nieuwe richtlijn (Single use Plastic) 2019/094 gepubliceerd die de lidstaten verplicht om tegen 2029 90% van de verpakkingen in te zamelen. In juni 2018 had de verpakkingssector aan de Vlaamse regering voorgesteld om al veel sneller te gaan: 2022! SPADEL baseert zich op deze immense uitdaging (daar het inzamelpercentage momenteel stagneert op +/- 81%, en die laatste procenten zijn de moeilijkste) om te beweren dat de statiegeld een van de meest waarschijnlijke manieren is om dit te bereiken. SPADEL verwijst in het bijzonder naar verpakkingsafval buitenshuis (Out of Home) dat moeilijk in te zamelen is.
Maar is dat de echte reden? Go4circle durft dit te betwijfelen.
Dezelfde richtlijn vereist dat drankverpakkingen 25% (2025) of 30% (2030) gerecycleerd materiaal moeten bevatten. Het engagement van de Belgische verpakkingsindustrie in juni 2018 ging alweer verder, met een voorstel van 50% in 2025. Maar rPET (gerecycleerd PET) zal door het eenvoudige spel van vraag en aanbod in prijs stijgen. En de beste manier om niet te lijden onder de wet van de markt is door eigenaar te blijven van de verpakkingen die je oorspronkelijk op de markt hebt gebracht... statiegeld is alvast een manier om dat te bereiken.
Go4circle benadrukte ook, zowel bij La Libre Belgique als in Trends Tendance, dat Fost Plus communiceert dat het bedrijfs-PMD (Out of Home) een prioriteit is, maar ook dat durven we te betwijfelen. De financiële middelen die de organisatie voor onze sector ter beschikking stelt om deze inzameling/sorteerdienst aan bedrijven aan te bieden, liggen een heel pak lager dan de middelen die intercommunales krijgen om hetzelfde te doen, terwijl het bij bedrijven veel moeilijker is, zowel op het vlak van logistiek als op het vlak van communicatie/sensibilisering. Er is een echt probleem van eerlijke concurrentie. Dit is trouwens een van de belangrijkste redenen van het verzoek tot nietigverklaring van de erkenning van Fost Plus die de federatie bij de Raad van State heeft ingediend.
We wonen echter niet op een eiland
De oproep van SPADEL is echter geloofwaardig. Fevia en Comeos blijven de nieuwe blauwe zak verdedigen, maar er zit duidelijk beweging in de statiegeld-zaak. Kijk maar naar Frankrijk en Nederland. In Frankrijk heeft de industrie begin juli 2019 een positief standpunt ingenomen en in Nederland proberen parlementsleden het sinds half oktober 2019 op te leggen voor kleine flesjes en blikjes.
Is het een realistisch beeld dat België dit voorbeeld niet zal volgen (terwijl Fevia beweert dat 50% van de Belgische bevolking zich op minder dan 50 km van een grens bevindt)? We hebben onze twijfels. Er is bijgevolg een groot risico dat minstens 30% van de blauwe zak via andere ophaalmiddelen zal worden ingezameld en waarschijnlijk niet naar de nieuwe sorteercentra zal worden verzonden. En dat zal naar alle waarschijnlijkheid nog voor het einde van de huidige Fost Plus-erkenning gebeuren.
Een systeem bestellen en daarna meer dan 30% daarvan op losse schroeven zetten, zal sowieso aanzienlijke financiële schade veroorzaken die onze sector niet zal dragen.
Als de verpakkingssector zijn inzamelpercentage echt wil verhogen, zonder statiegeld, is het tijd om de Out of Home PMD-inzameling de boost te geven die het nodig heeft, en dat vraagt meer dan wat radiocampagnes en een voor verbetering vatbare ondersteuning.
Reactie toevoegen