Productaansprakelijkheid in de circulaire economie

Er heerst een hardnekkige mythe dat de koper van een recyclaat het risico ervan draagt.  Pieter-Paul Casier, COO bij Group Casier, vindt dat het hoog tijd is dat recyclagebedrijven én verzekeraars die mythe voorgoed achter zich laten.  “Wie wil bijdragen tot de verduurzaming van de waardeketen heeft maar één optie: als een volwaardige producent 100 % achter het verkochte product blijven staan.”

Niet zo lang geleden deed een recyclagebedrijf aangifte van een geschil waarbij een hoogwaardig recyclaat onverwacht gecontamineerd werd en het productieproces van de koper immobiliseerde.  De contaminatie was niet met het oog waarneembaar.  Ze bleek afkomstig van fijngemalen, doorzichtig plastic dat al in de aanvoerlijn van het recyclagebedrijf aanwezig was.  De koper isoleerde het gecontamineerde recyclaat en schorste prompt de betaling van alle facturen op.  Omdat de schade vrij omvangrijk was, stelde de verzekeraar van het recyclagebedrijf een expert aan voor verder onderzoek.  Die concludeerde na een summier onderzoek dat het recyclagebedrijf niet aansprakelijk was omdat het om een gerecycleerd product ging.  De eerste rechter die over het geschil moest oordelen, was diezelfde mening toegedaan.  Hij sprak zelfs ronduit over ‘onverantwoorde besparingsdrang’ van de koper omdat hij voor een gerecycleerde in plaats van nieuwe grondstof koos.

Wie met een juridische bril naar bovenstaande case kijkt, komt tot de vaststelling dat het geen steek houdt om het risico geheel of gedeeltelijk bij de benadeelde klant te leggen.  Stellen dat de koper impliciet aanvaard heeft dat het materiaal mogelijk een gebrekkige kwaliteit heeft omdat het gerecycleerd is, is om de volgende vier redenen een verkeerd uitgangspunt:

• Het juridische begrip van risicoaanvaarding vindt alleen maar ingang als de aanvaarding gelijkgesteld kan worden met een fout van de benadeelde koper.  Beweren dat de aankoop van gerecycleerd materiaal een fout is, houdt een totale negatie in van alles waarvoor de recyclagesector staat.
• Het recyclagebedrijf is een professionele verkoper en kan zich niet ontdoen van de aansprakelijkheid op grond van de Wet Productaansprakelijkheid.
• Het loutere feit dat het gaat om recyclagemateriaal is ook niet voldoende om het recyclagebedrijf te bevrijden van de vrijwaringsplicht voor verborgen gebreken.
• Er zijn ook geen redenen om tegenover recyclaat een verlaagde veiligheidsperceptie te hanteren.  Als het gerecycleerde materiaal voldoet aan de dwingende kwaliteitsvoorschriften (lees: de afgesproken samenstelling), kan moeilijk verdedigd worden dat van dit soort goederen een lagere veiligheid mag verwacht worden dan van vergelijkbare nieuwe goederen.

De juridische kant van de kwestie leert ons dat recyclagebedrijven wel degelijk aansprakelijk gehouden kunnen worden voor gebreken in hun producten.  De uitdaging bestaat erin om niet als een verwerker, maar als een volwaardige producent 100 % achter uw product te staan.  Die benadering impliceert dat uw recyclagebedrijf

• Voldoet aan alle wettelijke en reglementaire kwaliteits- en veiligheidsnormen;
• Werk maakt van procedures en methoden om mogelijke gebreken in de producten op te sporen.

Door dit hoog in het vaandel te dragen, verhoogt u de kansen om uw product als volwaardig materiaal te laten beschouwen.  De shift naar circulariteit en duurzaamheid vraagt om de voorspelbaarheid van het product.  Alles staat of valt dus met de veiligheid en de kwaliteit van de processen.

Het voorbeeld van het geschil rond het gecontamineerde recyclaat leert ons dat er ook bij de verzekeraars een mind shift nodig is.  U kunt daar als recyclagebedrijf actief toe bijdragen door onder meer het volgende te ondernemen:

• Beschrijf de activiteit van uw recyclagebedrijf zeer grondig en laat uw verzekeraar erkennen dat u een volwaardig product levert.
• Verzeker consequent en uitgebreid uw productaansprakelijkheid, vooral omwille van het risico.
• Dring actief de mogelijke, bijkomende weigeringsgronden van de verzekeraars terug.

Bij Group Casier aarzelen we in elk geval niet om in eigen, sectorale boezem te kijken en stelselmatig de druk op te voeren.

Wat nu geldt voor gerecycleerd materiaal zal binnen afzienbare tijd ook zo zijn voor alle goederen die de weg zullen vinden naar de circulaire economie.  De ‘wende’ is daar.  Alle signalen wijzen in die richting: de roep van de nieuwe generaties, het discours van de overheid, de talloze projecten die op stapel staan …

Tijd dus om op de circulaire trein te springen en in de verdere ontwikkeling van uw activiteiten altijd achter uw product of dienst te blijven staan!

Hebt u vragen over dit thema of wenst u een verkennend gesprek over de verzekeringsmogelijkheden voor productaansprakelijkheid? Neem dan contact op met Pieter-Paul Casier, p-p.casier@casier.be.